Een persoon die muziek bedenkt en creëert wordt een componist of toondichter genoemd. Doorgaans legt een componist zijn of haar muziek vast op schrift, om er voor te zorgen dat de compositie gereproduceerd kan worden en goed bewaard blijft. Op een dergelijk muziekstuk kan op die manier ook het auteursrecht worden geclaimd. Er zijn in de afgelopen eeuwen natuurlijk talloze componisten van wereldniveau geweest, en in dit artikel willen we een aantal van hen wat extra aandacht geven.
Richard Wagner
Een muzikaal genie, dat was de Duitse Richard Wagner zonder twijfel. Wagner componeerde in zijn zeventig jaar durende leven een aantal bekende opera’s, waarvoor hij tevens de teksten optekende. De componist was erg vernieuwend en vooruitstrevend binnen de muziekwereld, maar zijn persoonlijkheid had echter ook een duister randje. Hij schijnt een nogal onaangenaam karakter te hebben gehad, en wordt ook wel een fascist, bedrieger, echtbreker en antisemiet genoemd. Maar dat terzijde.
Een aantal van Wagners bekendste werken zijn Der Fliegende Holländer, welke hij schreef in de midden periode van zijn leven, Tristan und Isolde, een van zijn laatste composities en Parsifal, het stuk dat uiteindelijk de allerlaatste opera van Wagners hand was.
Frédéric Chopin
De uit Polen afkomstige Chopin was componist en meester-pianist welke leefde in de tijd van de Romantiek. Naast de eervolle titel van grootste toondichter uit Polen, wordt hij ook gezien als één van de grootste componisten uit de volledige muziekgeschiedenis. Typerend aan zijn muziekstukken is de versmelting van traditionele Poolse muziek en klassieke elementen uit de West-Europese muziekstijl. In composities van de hand van Chopin worden de technische en expressieve kenmerken van de piano dan ook ten volste benut. Het is dan ook niet vreemd dat bijna zijn gehele repertoire bestaat uit muziekstukken speciaal geschreven voor de solopiano.
De 24 Preludes van Chopin worden door velen bestempeld als keerpunt binnen de klassieke muziek. Het lijken op het eerste oog stuk voor stuk simpele muziekstukken, maar wanneer er nauwkeuriger gekeken en geluisterd wordt, valt het op dat de composities een zeer divers en ingewikkeld systeem hebben. Elke prelude heeft namelijk haar eigen tempoaanduiding en toonaard, waarmee de filosofie achter de compositie sterk naar voren wordt gebracht.
Johann Sebastian Bach
De Duitse componist Johann Sebastian Bach wordt door muziekwetenschappers aangeduid als één van de meest invloedrijke en grote toondichters in de gehele historie van de klassieke muziek. Bach was echter niet alleen componist, maar ook violist, dirigent, muziekpedagoog, organist en klavecinist. Een echte muzikale duizendpoot dus. Het genre waarin Bach zijn muziekstukken schreef is Barok, en hiermee heeft hij dan ook menig componist na hem geïnspireerd en uitgedaagd.
Bijzonder aan de composities van Bach is het ingewikkelde en zeer doordachte gebruik van het contrapunt. Het contrapunt geeft binnen de muzikale theorieën de coherentie aan tussen twee of meerdere losse stemmen. Bach wist dit beter dan welke componist dan ook te gebruiken in zijn werken. Daarnaast is Bach ongeëvenaard in het gebruik van de fuga. Dit is een muziekvorm waarbij gevarieerde herhalingen en het contrapunt centraal staan. Het bekendste fuga-muziekstuk van de hand van Bach is dan ook het Wohltemperierte Klavier. De Matthäus-Passion is echter één van de langste en bekendste muziekstukken gecomponeerd door Bach. Deze compositie vertelt de lijdensweg en het sterfverhaal van Jezus, zoals in het Evangelie volgens Matteüs opgetekend. Interessant detail is dat dit specifieke muziekstuk nergens ter wereld zo vaak wordt opgevoerd als in Nederland.
Wolfgang Amadeus Mozart
Het wonderkind uit Wenen genaamd Wolfgang Amadeus Mozart was pianist, violist, dirigent en componist. Met name in het pianoconcert, de opera, kamermuziek en de symfonie blonk Mozart uit en hij was op uitzonderlijke jonge leeftijd al een muziekvirtuoos. Kenmerkend voor de muziekstukken van de hand van Mozart zijn het perfectionisme, de melodische schoonheid, de overvloed aan textuur en harmonie en de combinatie van Zuid-Duitse, Oostenrijkse en Italiaanse muziektradities. Ook Mozart wordt gezien als een bijzonder invloedrijke componist, welke een zeer grote uitwerking heeft gehad op toondichters na zijn tijd.
Eine Kleine Nachtmusik is geschreven door Mozart, en is een compositie speciaal voor een kamermuziekensemble. Dit ensemble bestaat uit een altviool, twee violen, een cello en eventueel aanvullend een contrabas. Ook strijkorkesten voeren de compositie met enige regelmaat uit, waarmee het één van de meest populaire werken van Mozart is.
